آیاتی از قرآن که به نماز اشاره فرموده است ( بخش اول )

اَعُوذُ بِاللهِ مِنَ الشّيطانِ الرَجيمْ

 
اَعُوذُ بِاللهِ مِنَ الشّيطانِ الرَجيمْ
بِسْمِ اللهِ الرَّحمنِ الرَّحيمْ
«  فَمَن يَعْمَلْ مِثْقَالَ ذَرَّةٍ خَيْرًا يَرَهُ »
صَدَقَ اللهُ العَليُّ الْعَظيمْ 
با سلام و صلوات بر نبي مكرم اسلام حضرت محمّد صَلَّ اللهُ عَليْهِ وَ آلِهِ وَ سَلَّمْ و بر تمامي مؤمنين و نمازگزاران ارجمند بر خود دانستم بنده نيز ولو اندك قدمي را در راه نماز بردارم و از آن جا كه در برخورد با نوجوانان و جوانان سوالاتي در خصوص نماز و مسائلي در اين باره پرسيده مي شد و با اين كه به حمد اله با وجود منابع عظيمي از مطالب ارزنده درباره نماز از نرم افزارها گرفته تا سايت هاي اينترنتي علاقمندان خيلي راحت ميتوانند به مطالب مورد نياز دسترسي پيدا كنند با اين حال بنده هم با اين كار سعي كردم در امر اقامه نماز سهيم باشم و این مقدمه و زمينه اي باشد براي فراگيري مطالب بيشتر تا با آگاهي كامل و دقيق تر بتوانيم نماز را به پا داريم و اگر نواقصي داريم حتماً‌ با تلاش و كوشش سعي نماييم آن ها را رفع نماييم. امكان دارد اين نواقص در نحوه قرائت ما باشد يا به برخي احكام واقف نباشيم ايجاب مي كند كه در فراگيري آن غافل نمانيم و شيطان اين موجود خبيث و پليد كه مطرود و رانده شده درگاه الهي است و قسم ياد كرده كه مانع حركت انسان به سوي خدا خواهد بود ما را در اين امر مهم به غفلت نكشاند.
 البته رحمت و ياري خداوند هميشه شامل حال مؤمنين و نمازگزاران واقعي بوده و هست و قطعاً‌ به ما كمك خواهد فرمود كه بيش از پيش به احكام نوراني دين مبين اسلام و وظایف دینی و شرعی مان به خصوص نماز بیش از پیش آشنا شويم و ان شاء الله اين توفيق را عنايت مي فرمايند كه همگي با خلوص نيت ،  با حضور كامل قلب در نماز پيوند خود را با خالق خويش محكم نماييم.  روز به روز به خدايمان نزديك تر شويم تا بتوانيم از نورانيّت الهي فيض بگيريم . ان شاء‌الله
برگ سبزيست تحفه ي درويش – اميد است كه مقبول افتد

نماز در قرآن
1) اولین اشاره به نماز « الصَّلَاةَ  »  از ابتدای قرآن کریم در سوره بقره ی آیه ی شریفه سوم است به لحاظ پیوستگی آیات پنج آیه اول سوره بقره را یک جا می آوریم :
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ
به نام خداوند رحمتگر مهربان
الم ﴿۱﴾
الف لام ميم (۱)
ذَلِكَ الْكِتَابُ لَا رَيْبَ فِيهِ هُدًى لِلْمُتَّقِينَ ﴿۲﴾
اين است كتابى كه در [حقانيت] آن هيچ ترديدى نيست [و] مايه هدايت تقواپيشگان است (۲)
الَّذِينَ يُؤْمِنُونَ بِالْغَيْبِ وَيُقِيمُونَ الصَّلَاةَ وَمِمَّا رَزَقْنَاهُمْ يُنْفِقُونَ ﴿۳﴾
آنان كه به غيب ايمان مى ‏آورند و نماز را بر پا مى دارند و از آنچه به ايشان روزى داده‏ ايم انفاق مى كنند (۳)
وَالَّذِينَ يُؤْمِنُونَ بِمَا أُنْزِلَ إِلَيْكَ وَمَا أُنْزِلَ مِنْ قَبْلِكَ وَبِالْآخِرَةِ هُمْ يُوقِنُونَ ﴿۴﴾
و آنان كه بدانچه به سوى تو فرود آمده و به آنچه پيش از تو نازل شده است ايمان مى آورند و آنانند كه به آخرت يقين دارند (۴)
أُولَئِكَ عَلَى هُدًى مِنْ رَبِّهِمْ وَأُولَئِكَ هُمُ الْمُفْلِحُونَ ﴿۵﴾
آنان برخوردار از هدايتى از سوى پروردگار خويشند و آنان همان رستگارانند (۵)

2) در آیه 43 سوره بقره نیز دعوت به اقامه نماز است که خطاب به بنی اسرائیل می باشد. خداوند در همین آیات ابتدای سوره بقره متقین را کسانی معرفی می فرماید که به کتاب های پیامبران پیشین ایمان دارند و در این آیه اشاره دارد که دستور اقامه نماز قبل از اسلام هم بوده است و در این آیه از بنی اسرائیل نیز دعوت می شود که نماز را اقامه نمایند و همین طور می فرماید که با رکوع کنندگان شما هم رکوع کنید به طور ضمنی به ارزش و اهمیت نماز جماعت نیز دلالت دارد.
وَأَقِيمُوا الصَّلَاةَ وَآتُوا الزَّكَاةَ وَارْكَعُوا مَعَ الرَّاكِعِينَ ﴿۴۳﴾
و نماز را بر پا داريد و زكات را بدهيد و با ركوع ‏كنندگان ركوع كنيد (۴۳)

3) در  آیه 83 سوره بقره باز خطاب به بنی اسرائیل است اما این مطلب را می رساند که منظور تمام انسان ها است و بالاخص ما مسلمانان نیز باید به این دستورات محکم الهی عمل کنیم که در کنار سایر فرمان های الهی اقامه نماز نیز ذکر شده است .
وَإِذْ أَخَذْنَا مِيثَاقَ بَنِي إِسْرَائِيلَ لَا تَعْبُدُونَ إِلَّا اللَّهَ وَبِالْوَالِدَيْنِ إِحْسَانًا وَذِي الْقُرْبَى وَالْيَتَامَى وَالْمَسَاكِينِ وَقُولُوا لِلنَّاسِ حُسْنًا وَأَقِيمُوا الصَّلَاةَ وَآتُوا الزَّكَاةَ ثُمَّ تَوَلَّيْتُمْ إِلَّا قَلِيلًا مِنْكُمْ وَأَنْتُمْ مُعْرِضُونَ ﴿۸۳﴾
و چون از فرزندان اسرائيل پيمان محكم گرفتيم كه جز خدا را نپرستيد و به پدر و مادر و خويشان و يتيمان و مستمندان احسان كنيد و با مردم [به زبان] خوش سخن بگوييد و نماز را به پا داريد و زكات را بدهيد آنگاه جز اندكى از شما [همگى] به حالت اعراض روى برتافتيد (۸۳)

4) آیه 110 سوره بقره مستقیم به ما مسلمانان اشاره می فرماید و با توجه به آیات قبل و بعد همین آیه می فرماید که شما به وظایف دینی خودتان عمل کنید و به تبلیغات اهل کتاب که به نوعی خود را برتر و اهل نجات که آرزوهای خام بیش نیست توجه نکنید و بدانید که وظیفه شما همچنان اقامه نماز و سایر دستورات الهی است . که با انجام آن برای خودتان اعمال خیری را از پیش می فرستید و ثواب و مزد آن را نزد پروردگارتان خواهید یافت.
وَأَقِيمُوا الصَّلَاةَ وَآتُوا الزَّكَاةَ وَمَا تُقَدِّمُوا لِأَنْفُسِكُمْ مِنْ خَيْرٍ تَجِدُوهُ عِنْدَ اللَّهِ إِنَّ اللَّهَ بِمَا تَعْمَلُونَ بَصِيرٌ ﴿۱۱۰﴾
و نماز را به پا داريد و زكات را بدهيد و هر گونه نيكى كه براى خويش از پيش فرستيد آن را نزد خدا باز خواهيد يافت آرى خدا به آنچه مى ‏كنيد بيناست (۱۱۰)

5) آیه مبارکه 177 سوره بقره که کارهای نیک نیکوکاران و متقین را بیان می فرماید که نماز نیز یکی از آن هاست ما را متوجه این نکته نیز می کند که فکر نکنیم فقط باید اهل نماز باشیم در کنار نماز کارهای نیک ارزشمند و در عین حال ضروری نیز از قبیل : داشتن ایمان کامل ، انفاق مالی ، پرداخت زکات ، صبر در سختی ها و اقامه نماز را از جمله کارهای نیک نام برده است.
لَيْسَ الْبِرَّ أَنْ تُوَلُّوا وُجُوهَكُمْ قِبَلَ الْمَشْرِقِ وَالْمَغْرِبِ وَلَكِنَّ الْبِرَّ مَنْ آمَنَ بِاللَّهِ وَالْيَوْمِ الْآخِرِ وَالْمَلَائِكَةِ وَالْكِتَابِ وَالنَّبِيِّينَ وَآتَى الْمَالَ عَلَى حُبِّهِ ذَوِي الْقُرْبَى وَالْيَتَامَى وَالْمَسَاكِينَ وَابْنَ السَّبِيلِ وَالسَّائِلِينَ وَفِي الرِّقَابِ وَأَقَامَ الصَّلَاةَ وَآتَى الزَّكَاةَ وَالْمُوفُونَ بِعَهْدِهِمْ إِذَا عَاهَدُوا وَالصَّابِرِينَ فِي الْبَأْسَاءِ وَالضَّرَّاءِ وَحِينَ الْبَأْسِ أُولَئِكَ الَّذِينَ صَدَقُوا وَأُولَئِكَ هُمُ الْمُتَّقُونَ ﴿۱۷۷﴾
نيكوكارى آن نيست كه روى خود را به سوى مشرق و [يا] مغرب بگردانيد بلكه نيكى آن است كه كسى به خدا و روز بازپسين و فرشتگان و كتاب [آسمانى] و پيامبران ايمان آورد و مال [خود] را با وجود دوست داشتنش به خويشاوندان و يتيمان و بينوايان و در راه‏ماندگان و گدايان و در [راه آزاد كردن] بندگان بدهد و نماز را برپاى دارد و زكات را بدهد و آنان كه چون عهد بندند به عهد خود وفادارانند و در سختى و زيان و به هنگام جنگ شكيبايانند آنانند كسانى كه راست گفته‏ اند و آنان همان پرهيزگارانند (۱۷۷)

6) آیه 277 سوره بقره چه مژده ارزشمندی به مومنان و نمازگزاران می دهد. به! به ! ان شاء الله که ما هم لایق دریافت و رسیدن به این مژده و وعده الهی باشیم که نماز نیز یکی از اعمال صالح یاد شده که دارای پاداش نزد خدای مهربان است و اینان هیچ ترس و هیچ غم و غصه ای نخواهند داشت.
إِنَّ الَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ وَأَقَامُوا الصَّلَاةَ وَآتَوُا الزَّكَاةَ لَهُمْ أَجْرُهُمْ عِنْدَ رَبِّهِمْ وَلَا خَوْفٌ عَلَيْهِمْ وَلَا هُمْ يَحْزَنُونَ ﴿۲۷۷﴾
كسانى كه ايمان آورده و كارهاى شايسته كرده و نماز بر پا داشته و زكات داده‏ اند، پاداش آنان نزد پروردگارشان براى آنان خواهد بود؛ و نه بيمى بر آنان است و نه اندوهگين مى ‏شوند. (۲۷۷)

7) آیه 43 سوره نساء خداوند تبارک و تعالی پاره ای از احکام نماز را بیان می فرماید از جمله این که در نماز باید نمازگزار هوشیار و با حضور قلب باشد ، دارای طهارت باشند اگر دسترسی به آب ندارند تیمم به جای غسل و وضو انجام دهند و نماز را تعطیل و یا به تأخیر (قضا ) نیاندازند.
يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لَا تَقْرَبُوا الصَّلَاةَ وَأَنْتُمْ سُكَارَى حَتَّى تَعْلَمُوا مَا تَقُولُونَ وَلَا جُنُبًا إِلَّا عَابِرِي سَبِيلٍ حَتَّى تَغْتَسِلُوا وَإِنْ كُنْتُمْ مَرْضَى أَوْ عَلَى سَفَرٍ أَوْ جَاءَ أَحَدٌ مِنْكُمْ مِنَ الْغَائِطِ أَوْ لَامَسْتُمُ النِّسَاءَ فَلَمْ تَجِدُوا مَاءً فَتَيَمَّمُوا صَعِيدًا طَيِّبًا فَامْسَحُوا بِوُجُوهِكُمْ وَأَيْدِيكُمْ إِنَّ اللَّهَ كَانَ عَفُوًّا غَفُورًا ﴿۴۳﴾
اى كسانى كه ايمان آورده‏ ايد در حال مستى به نماز نزديك نشويد تا زمانى كه بدانيد چه مى‏ گوييد و [نيز] در حال جنابت [وارد نماز نشويد] مگر اينكه راهگذر باشيد تا غسل كنيد و اگر بيماريد يا در سفريد يا يكى از شما از قضاى حاجت آمد يا با زنان آميزش كرده‏ ايد و آب نيافته‏ ايد پس بر خاكى پاك تيمم كنيد و صورت و دستهايتان را مسح نماييد كه خدا بخشنده و آمرزنده است (۴۳)

8) آیه 77 سوره نسا می فرماید برای مدتی و فعلاً دست نگه دارید و نماز به پا دارید  اما وقتی فرمان جهاد صادر می شود گروهی از جنگ در راه خدا می ترسند در حالی که انجام تمام دستورات الهی از قبیل اقامه نماز باعث تقویت ایمان و پایداری در میدان های جهاد نیز می شود و ارزش و اهمیت اقامه نماز را در اقامه جهاد نیز بیان می دارد.
أَلَمْ تَرَ إِلَى الَّذِينَ قِيلَ لَهُمْ كُفُّوا أَيْدِيَكُمْ وَأَقِيمُوا الصَّلَاةَ وَآتُوا الزَّكَاةَ فَلَمَّا كُتِبَ عَلَيْهِمُ الْقِتَالُ إِذَا فَرِيقٌ مِنْهُمْ يَخْشَوْنَ النَّاسَ كَخَشْيَةِ اللَّهِ أَوْ أَشَدَّ خَشْيَةً وَقَالُوا رَبَّنَا لِمَ كَتَبْتَ عَلَيْنَا الْقِتَالَ لَوْلَا أَخَّرْتَنَا إِلَى أَجَلٍ قَرِيبٍ قُلْ مَتَاعُ الدُّنْيَا قَلِيلٌ وَالْآخِرَةُ خَيْرٌ لِمَنِ اتَّقَى وَلَا تُظْلَمُونَ فَتِيلًا ﴿۷۷﴾
آيا نديدى كسانى را كه به آنان گفته شد [فعلا] دست [از جنگ] بداريد و نماز را برپا كنيد و زكات بدهيد و[لى] همين كه كارزار بر آنان مقرر شد بناگاه گروهى از آنان از مردم [=مشركان مكه] ترسيدند مانند ترس از خدا يا ترسى سخت‏ تر و گفتند پروردگارا چرا بر ما كارزار مقرر داشتى چرا ما را تا مدتى كوتاه مهلت ندادى بگو برخوردارى [از اين] دنيا اندك و براى كسى كه تقوا پيشه كرده آخرت بهتر است و [در آنجا] به قدر نخ هسته خرمايى بر شما ستم نخواهد رفت (۷۷)

9) آیه 101 سوره نساء کوتاه کردن نماز را زمان خوف ، جهاد ، مسافرت بیان می فرماید و اجازه شکسته خواندن نماز را صادر فرموده است.
وَإِذَا ضَرَبْتُمْ فِي الْأَرْضِ فَلَيْسَ عَلَيْكُمْ جُنَاحٌ أَنْ تَقْصُرُوا مِنَ الصَّلَاةِ إِنْ خِفْتُمْ أَنْ يَفْتِنَكُمُ الَّذِينَ كَفَرُوا إِنَّ الْكَافِرِينَ كَانُوا لَكُمْ عَدُوًّا مُبِينًا ﴿۱۰۱﴾
و چون در زمين سفر كرديد اگر بيم داشتيد كه آنان كه كفر ورزيده‏ اند به شما آزار برسانند گناهى بر شما نيست كه نماز را كوتاه كنيد چرا كه كافران پيوسته براى شما دشمنى آشكارند (۱۰۱)

10) آیه 102 سوره مبارکه نساء در ادامه آیه قبل به پیامبر (ص) می فرماید که رزمندگان در دو مرحله برای اقامه نماز جماعت و اقتدا به پیامبر شرکت کنند با حفظ آمادگی نظامی و جنگی و این که مراقب دشمن باشند تا غافلگیری نشوند. با این حال نماز خود را نیز اقامه فرمایند و نماز حتی در میدان جنگ تعطیل نشود.
وَإِذَا كُنْتَ فِيهِمْ فَأَقَمْتَ لَهُمُ الصَّلَاةَ فَلْتَقُمْ طَائِفَةٌ مِنْهُمْ مَعَكَ وَلْيَأْخُذُوا أَسْلِحَتَهُمْ فَإِذَا سَجَدُوا فَلْيَكُونُوا مِنْ وَرَائِكُمْ وَلْتَأْتِ طَائِفَةٌ أُخْرَى لَمْ يُصَلُّوا فَلْيُصَلُّوا مَعَكَ وَلْيَأْخُذُوا حِذْرَهُمْ وَأَسْلِحَتَهُمْ وَدَّ الَّذِينَ كَفَرُوا لَوْ تَغْفُلُونَ عَنْ أَسْلِحَتِكُمْ وَأَمْتِعَتِكُمْ فَيَمِيلُونَ عَلَيْكُمْ مَيْلَةً وَاحِدَةً وَلَا جُنَاحَ عَلَيْكُمْ إِنْ كَانَ بِكُمْ أَذًى مِنْ مَطَرٍ أَوْ كُنْتُمْ مَرْضَى أَنْ تَضَعُوا أَسْلِحَتَكُمْ وَخُذُوا حِذْرَكُمْ إِنَّ اللَّهَ أَعَدَّ لِلْكَافِرِينَ عَذَابًا مُهِينًا ﴿۱۰۲﴾
و هر گاه در ميان ايشان بودى و برايشان نماز برپا داشتى پس بايد گروهى از آنان با تو [به نماز] ايستند و بايد جنگ‏افزارهاى خود را برگيرند و چون به سجده رفتند [و نماز را تمام كردند] بايد پشت‏ سر شما قرار گيرند و گروه ديگرى كه نماز نكرده‏ اند بايد بيايند و با تو نماز گزارند و البته جانب احتياط را فرو نگذارند و جنگ‏افزارهاى خود را برگيرند [زيرا] كافران آرزو مى كنند كه شما از جنگ‏افزارها و ساز و برگ خود غافل شويد تا ناگهان بر شما يورش برند و اگر از باران در زحمتيد يا بيماريد گناهى بر شما نيست كه جنگ افزارهاى خود را بر زمين نهيد ولى مواظب خود باشيد بى گمان خدا براى كافران عذاب خفت ‏آورى آماده كرده است (۱۰۲)

11) در ادامه آیه 103 همین سوره می فرماید که وقتی نماز خوف را به این شکل خواندید پس از بازگشت به جای خود نیز از ذکر و یاد خدا غافل نباشید و با تکرار تسبیحات و سایر اذکار نیز همچنان به یاد خدا باشید و ارتباط خود را با خداوند متعال حفظ کنید چرا که یکی از اهداف اقامه نماز یاد خدا بودن است. از طرفی وقتی در حالت عادی قرار گرفتید که دیگر جنگ ، ترس و مسافرتی نیست شما و مومنین باید در اوقات معین در شبانه روز نماز های یومیه را که واجب از به وقتش به جا آورید چرا که نماز برای مومنین نوشته ( واجب ) شده که در اوقات خود اقامه شود.
فَإِذَا قَضَيْتُمُ الصَّلَاةَ فَاذْكُرُوا اللَّهَ قِيَامًا وَقُعُودًا وَعَلَى جُنُوبِكُمْ فَإِذَا اطْمَأْنَنْتُمْ فَأَقِيمُوا الصَّلَاةَ إِنَّ الصَّلَاةَ كَانَتْ عَلَى الْمُؤْمِنِينَ كِتَابًا مَوْقُوتًا ﴿۱۰۳﴾
و چون نماز را به جاى آورديد خدا را [در همه حال] ايستاده و نشسته و بر پهلوآرميده ياد كنيد پس چون آسوده ‏خاطر شديد نماز را [به طور كامل] به پا داريد زيرا نماز بر مؤمنان در اوقات معين مقرر شده است (۱۰۳)

12) آیه 142 سوره نساء بیان می دارد که نماز منافقان را رسوا می کند و به نوعی هشدار می دهد که منافق چون می خواهد به خیال خود به خداوند و مؤمنان مکر و حیله و فریب بزند لذا با کسالت ، تنبلی و بی رغبتی به نماز می ایستد ( این ها علائم و نشانه های منافقان است ) و هم چنین نمازشان برای تظاهر ، خود را به مردم نمازگزار نشان دادن و برای ریاکاری است.
إِنَّ الْمُنَافِقِينَ يُخَادِعُونَ اللَّهَ وَهُوَ خَادِعُهُمْ وَإِذَا قَامُوا إِلَى الصَّلَاةِ قَامُوا كُسَالَى يُرَاءُونَ النَّاسَ وَلَا يَذْكُرُونَ اللَّهَ إِلَّا قَلِيلًا ﴿۱۴۲﴾
منافقان با خدا نيرنگ مى كنند و حال آنكه او با آنان نيرنگ خواهد كرد و چون به نماز ايستند با كسالت برخيزند با مردم ريا مى كنند و خدا را جز اندكى ياد نمى كنند (۱۴۲)

13) آیه 162 سوره نساء اشاره دارد به این که اهل علم ( حتی از اهل کتاب های پیشین نیز ) به نماز گرایش پیدا می کنند و به نوعی نماز از نظر علمی نیز مورد تأیید و تأکید قرار می گیرد.
لَكِنِ الرَّاسِخُونَ فِي الْعِلْمِ مِنْهُمْ وَالْمُؤْمِنُونَ يُؤْمِنُونَ بِمَا أُنْزِلَ إِلَيْكَ وَمَا أُنْزِلَ مِنْ قَبْلِكَ وَالْمُقِيمِينَ الصَّلَاةَ وَالْمُؤْتُونَ الزَّكَاةَ وَالْمُؤْمِنُونَ بِاللَّهِ وَالْيَوْمِ الْآخِرِ أُولَئِكَ سَنُؤْتِيهِمْ أَجْرًا عَظِيمًا ﴿۱۶۲﴾
ليكن راسخان آنان در دانش و مؤمنان به آنچه بر تو نازل شده و به آنچه پيش از تو نازل گرديده ايمان دارند و خوشا بر نمازگزاران و زكات‏ دهندگان و ايمان‏ آورندگان به خدا و روز بازپسين كه به زودى به آنان پاداشى بزرگ خواهيم داد (۱۶۲)

14) آیه 6 سوره مائده برای اقامه نماز شرط داشتن طهارت و پاکی در بدن و گرفتن وضو قبل از نماز را بیان می فرماید و سایر شرایط و احکامی از اقامه نماز در این آیه آمده است :
يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا إِذَا قُمْتُمْ إِلَى الصَّلَاةِ فَاغْسِلُوا وُجُوهَكُمْ وَأَيْدِيَكُمْ إِلَى الْمَرَافِقِ وَامْسَحُوا بِرُءُوسِكُمْ وَأَرْجُلَكُمْ إِلَى الْكَعْبَيْنِ وَإِنْ كُنْتُمْ جُنُبًا فَاطَّهَّرُوا وَإِنْ كُنْتُمْ مَرْضَى أَوْ عَلَى سَفَرٍ أَوْ جَاءَ أَحَدٌ مِنْكُمْ مِنَ الْغَائِطِ أَوْ لَامَسْتُمُ النِّسَاءَ فَلَمْ تَجِدُوا مَاءً فَتَيَمَّمُوا صَعِيدًا طَيِّبًا فَامْسَحُوا بِوُجُوهِكُمْ وَأَيْدِيكُمْ مِنْهُ مَا يُرِيدُ اللَّهُ لِيَجْعَلَ عَلَيْكُمْ مِنْ حَرَجٍ وَلَكِنْ يُرِيدُ لِيُطَهِّرَكُمْ وَلِيُتِمَّ نِعْمَتَهُ عَلَيْكُمْ لَعَلَّكُمْ تَشْكُرُونَ ﴿۶﴾
اى كسانى كه ايمان آورده‏ ايد چون به [عزم] نماز برخيزيد صورت و دستهايتان را تا آرنج بشوييد و سر و پاهاى خودتان را تا برآمدگى پيشين [هر دو پا] مسح كنيد و اگر جنب‏ايد خود را پاك كنيد [=غسل نماييد] و اگر بيمار يا در سفر بوديد يا يكى از شما از قضاى حاجت آمد يا با زنان نزديكى كرده‏ ايد و آبى نيافتيد پس با خاك پاك تيمم كنيد و از آن به صورت و دستهايتان بكشيد خدا نمى‏ خواهد بر شما تنگ بگيرد ليكن مى‏ خواهد شما را پاك و نعمتش را بر شما تمام گرداند باشد كه سپاس [او] بداريد (۶)