سوره ی مبارکه ی بقره ؛  آیه ی شریفه212 :
زُيِّنَ لِلَّذِينَ كَفَرُوا الْحَيَاةُ الدُّنْيَا وَيَسْخَرُونَ مِنَ الَّذِينَ آمَنُوا وَالَّذِينَ اتَّقَوْا فَوْقَهُمْ يَوْمَ الْقِيَامَةِ وَاللَّهُ يَرْزُقُ مَنْ يَشَاءُ بِغَيْرِ حِسَابٍ

فارسی

زندگي دنيا براي كافران زينت داده شده است، از اين رو افراد با ايمان را (كه گاهي دستشان تهي است)، مسخره مي‏كنند، در حالي كه پرهيزكاران در قيامت بالاتر از آنان هستند، (چرا كه ارزشهاي حقيقي در آن جا آشكار مي‏گردد، و صورت عيني به خود مي‏گيرد،) و خداوند، هر كس را بخواهد بدون حساب روزي مي‏دهد .

ترکی

اُ کس لره کی کافر اُلوب لار دونیانین زندگانیقی اُلارا زینت اُلونون ( یاخچی نظرلرینه گئلیر بونا خاطر) و اُ کس لری کی ائیمان گئتیریب لر مسخره ائلئیل لر ( اَمّـا ) قیامت گونی اُ کس لر کی تقوا اهلی دی لر اُلاردان ( کافر لردن ) اوسته دی لر ( مقام لاری یوخارئیدی ) و آلله هر کسی ایسته سه ( اهل تقواینی ) بی حساب روزی وئرر!

سوره ی مبارکه ی بقره ؛  آیه ی شریفه 213 :
كَانَ النَّاسُ أُمَّةً وَاحِدَةً فَبَعَثَ اللَّهُ النَّبِيِّينَ مُبَشِّرِينَ وَمُنْذِرِينَ وَأَنْزَلَ مَعَهُمُ الْكِتَابَ بِالْحَقِّ لِيَحْكُمَ بَيْنَ النَّاسِ فِيمَا اخْتَلَفُوا فِيهِ وَمَا اخْتَلَفَ فِيهِ إِلَّا الَّذِينَ أُوتُوهُ مِنْ بَعْدِ مَا جَاءَتْهُمُ الْبَيِّنَاتُ بَغْيًا بَيْنَهُمْ فَهَدَى اللَّهُ الَّذِينَ آمَنُوا لِمَا اخْتَلَفُوا فِيهِ مِنَ الْحَقِّ بِإِذْنِهِ وَاللَّهُ يَهْدِي مَنْ يَشَاءُ إِلَى صِرَاطٍ مُسْتَقِيمٍ

فارسی

مردم [در ابتدای تشکیل اجتماع] گروهی واحد و یک دست بودند [و اختلاف و تضادی در امور زندگی نداشتند]، پس [از پدید آمدن اختلاف و تضاد] خدا پیامبرانی را مژده دهنده و بیم رسان برانگیخت، و با آنان به درستی و راستی کتاب را نازل کرد، تا میان مردم در آنچه با هم اختلاف داشتند، داوری کند.   [ آن گاه در خود کتاب اختلاف پدید شد] و اختلاف را در آن پدید نیاوردند مگر کسانی که به آنان کتاب داده شد، [این اختلاف] بعد از دلایل و برهان های روشن و آشکاری بود که برای آنان آمد، [و سبب آن] برتری جویی و حسد در میان خودشان بود. پس خدا اهل ایمان را به توفیق خود، به حقّی که در آن اختلاف کردند، راهنمایی کرد. و خدا هر که را بخواهد به راهی راست هدایت می کند .

ترکی

مردوم ( اول ده ) بیر امت واحدئی دی لر پس الله پیامبرلر کی ( بهشته ) بشارت وئرن و ( جهنّم عذابینن قورخودان و ) انذار ائلینی دیلر مبعوث ائله دی ( یولّادی) و اُلارینان کتابی حق ئوزینّن نازئل ائله دی تا مردوم آراسیندا اُ شئ لر ده کی اختلاف وار لاریدی حوکم ائلیه ( قضاوت ائلیه) و اختلاف یوخیدی اُلاردا مئگر( اُ زامانّان ) اُ کس لر کی (کتاب إلاهی) اُنا وئرئیلدی اُنّان سُرا کی ( آیات آشکار و) بینات اُلارا گئلدی ئوز آرا لاریندا طغیان ائله دی لر ( و اختلاف سالدی لار) آمّـا آلله اُ کس لری کی ائیمان گئتیردی لر هدایت ائله دی ( یولی و حقیقتی گؤرسئدی اُلارا) اُ شئ لرده کی اختلاف سالمیش دیلار حقّئینن و ئوز إذنینن ، و آلله هر کسه ائیسته سه ( لایق گؤرسه) صراط مؤستقیمه ( ئوز دوز یولینا ) هدایت ائلر.

سوره ی مبارکه ی بقره ؛  آیه ی شریفه214 :
أَمْ حَسِبْتُمْ أَنْ تَدْخُلُوا الْجَنَّةَ وَلَمَّا يَأْتِكُمْ مَثَلُ الَّذِينَ خَلَوْا مِنْ قَبْلِكُمْ مَسَّتْهُمُ الْبَأْسَاءُ وَالضَّرَّاءُ وَزُلْزِلُوا حَتَّى يَقُولَ الرَّسُولُ وَالَّذِينَ آمَنُوا مَعَهُ مَتَى نَصْرُ اللَّهِ أَلَا إِنَّ نَصْرَ اللَّهِ قَرِيبٌ

فارسی

آیا پنداشته اید در حالی که هنوز حادثه هایی مانند حوادث گذشتگان شما را نیامده، وارد بهشت می شوید؟! به آنان سختی ها و آسیب هایی رسید وچنان متزلزل و مضطرب شدند تا جایی که پیامبر و کسانی که با او ایمان آورده بودند [در مقام دعا و درخواست یاری] می گفتند: یاری خدا چه زمانی است؟ [به آنان گفتیم:] آگاه باشید! یقیناً یاری خدا نزدیک است .

ترکی

آیا بوجور حساب ائلیب سوز کی جنّته ( بهشته) گیره جئک سوز و حَلَه سوزا گئلمئیب اؤجور کی سوزدان قاباخ کیلارآ گئلمیش دی ؛ اُلاری سخلیق ( گرفتارلیق و چئتین لئیک) و ضررلر یئتیشدی و اُقدر ( بو چئتین لئیک ده ) تیتیره دی لر ( مُتزلزئل اُلدیلار) اُراجاق کی رسول و اُ کس لر کی اُنّان ائیمان گئتیرمیش دی لر دئیردی لر : ناواخ ( نه زامان) آللاهین نوصرتی ( کمکی یئتیشه جئک) ؟ ( اَمّـآ بیلون کی ) قطعاً آللاهین نصرتی و کومکی یاخیندی. ( صبر ائلیوز)!

سوره ی مبارکه ی بقره ؛  آیه ی شریفه 215 :
يَسْأَلُونَكَ مَاذَا يُنْفِقُونَ قُلْ مَا أَنْفَقْتُمْ مِنْ خَيْرٍ فَلِلْوَالِدَيْنِ وَالْأَقْرَبِينَ وَالْيَتَامَى وَالْمَسَاكِينِ وَابْنِ السَّبِيلِ وَمَا تَفْعَلُوا مِنْ خَيْرٍ فَإِنَّ اللَّهَ بِهِ عَلِيمٌ

فارسی

از تو سؤ ال مي‏كنند چه چيز انفاق كنند؟ بگو: «هر خير و نيكي (و سرمايه سودمند مادي و معنوي) كه انفاق مي‏كنيد، بايد براي پدر و مادر و نزديكان و يتيمان و مستمندان و درماندگان در راه باشد.» و هر كار خيري كه انجام دهيد، خداوند از آن آگاه است. (لازم نيست تظاهر كنيد، او مي‏داند) .

ترکی

( ای پیامبر ) سنَّن سُروشول لار نئه مئنه انفاق ائلیه له؟ ده : هر نئی کی سوز انفاق ائلیئسوز خیردن پس والدین ئوزا و یاخئین لارئوزا و یتیم لره و مئسکین لره و یولدا قالان لارا و هر نئی کی خیر ایشدن گُرئیر سوز پس دوزدی کی آلله اُ ( خیر ایشل لره) عالم ( و آگاه) دی.

سوره ی مبارکه ی بقره ؛  آیه ی شریفه216 :
كُتِبَ عَلَيْكُمُ الْقِتَالُ وَهُوَ كُرْهٌ لَكُمْ وَعَسَى أَنْ تَكْرَهُوا شَيْئًا وَهُوَ خَيْرٌ لَكُمْ وَعَسَى أَنْ تُحِبُّوا شَيْئًا وَهُوَ شَرٌّ لَكُمْ وَاللَّهُ يَعْلَمُ وَأَنْتُمْ لَا تَعْلَمُونَ

فارسی

جهاد در راه خدا، بر شما مقرر شده، در حالي كه برايتان ناخوشايند است. چه بسا چيزي را خوش ‍ نداشته باشيد، حال آنكه خير شما در آن است. و يا چيزي را دوست داشته باشيد، حال آنكه شر شما در آن است. و خدا مي‏داند، و شما نمي‏دانيد .

ترکی

جهاد سوزا یازئیلدی و اُ سوزا پیس گئلئیر و نه چوخ شئ لر کی پیس بئیلیرسوز و اُ سوزا خیر دی و نه چوخ شئی لر که چوخ ائیستی سوز و ( امّا ) اُ سوزا شر دی و الله ( سوزون خیر و شرّ حقیقی ئوزی) بیلئیر و سوز بیلمئیرسوز.

سوره ی مبارکه ی بقره ؛  آیه ی شریفه217 :
يَسْأَلُونَكَ عَنِ الشَّهْرِ الْحَرَامِ قِتَالٍ فِيهِ قُلْ قِتَالٌ فِيهِ كَبِيرٌ وَصَدٌّ عَنْ سَبِيلِ اللَّهِ وَكُفْرٌ بِهِ وَالْمَسْجِدِ الْحَرَامِ وَإِخْرَاجُ أَهْلِهِ مِنْهُ أَكْبَرُ عِنْدَ اللَّهِ وَالْفِتْنَةُ أَكْبَرُ مِنَ الْقَتْلِ وَلَا يَزَالُونَ يُقَاتِلُونَكُمْ حَتَّى يَرُدُّوكُمْ عَنْ دِينِكُمْ إِنِ اسْتَطَاعُوا وَمَنْ يَرْتَدِدْ مِنْكُمْ عَنْ دِينِهِ فَيَمُتْ وَهُوَ كَافِرٌ فَأُولَئِكَ حَبِطَتْ أَعْمَالُهُمْ فِي الدُّنْيَا وَالْآخِرَةِ وَأُولَئِكَ أَصْحَابُ النَّارِ هُمْ فِيهَا خَالِدُونَ

فارسی

از تو، درباره جنگ كردن در ماه حرام، سؤ ال مي‏كنند، بگو: جنگ در آن، (گناهي) بزرگ است، ولي جلوگيري از راه خدا (و گرايش مردم به آيين حق) و كفر ورزيدن نسبت به او و هتك احترام مسجد الحرام، و اخراج ساكنان آن، نزد خداوند مهمتر از آن است، و ايجاد فتنه، (و محيط نامساعد، كه مردم را به كفر، تشويق و از ايمان باز مي‏دارد) حتي از قتل بالاتر است. و مشركان، پيوسته با شما مي‏جنگند، تا اگر بتوانند شما را از آيينتان برگردانند، ولي كسي كه از آيينش برگردد، و در حال كفر بميرد، تمام اعمال نيك (گذشته) او، در دنيا و آخرت، بر باد مي‏رود، و آنان اهل دوزخند، و هميشه در آن خواهند بود .

ترکی

( ای پیامبر) سنَّن جنگ ( دعوا و جهاد ) ائله مئک حرام آییلاردا سُروشول لار دِه : ( بو آییلاردا) قتال ائله مئک بئوئیک ( گؤناهدی) و آللاهین یولین باغلاماخ و اُنا کافر اُلماق و مسجد الحرام و اُنین اهلین چوله چیخارد ماخ اُنّان دا ( گوناهی) بئوئیک دی آللاه یانیندا و « فتنه» ائله مئک قتلی دن ده بئوئیک دی و ( مُشرک لر) همّشه سوزینان جئنگ ائلئیل لر تا ائیَم ائلیه بیلسله سوزی دینوزدان قعیطئره لر و هر کس دینینّن قعیده و ( کافر) اُلا پس اُلارین اعمال لاری دونیا دا و آخرت ده بئینن گئدئر و اُلار اُت یولداش لاری ( اُلول لار) همّشه اُردا ( جهنّم ده) قالاجاق لار.

سوره ی مبارکه ی بقره ؛  آیه ی شریفه 218 :
إِنَّ الَّذِينَ آمَنُوا وَالَّذِينَ هَاجَرُوا وَجَاهَدُوا فِي سَبِيلِ اللَّهِ أُولَئِكَ يَرْجُونَ رَحْمَتَ اللَّهِ وَاللَّهُ غَفُورٌ رَحِيمٌ

فارسی

آنان كه ايمان آورده و كسانى كه هجرت كرده و راه خدا جهاد نموده‏ اند آنان به رحمت‏ خدا اميدوارند خداوند آمرزنده مهربان است

ترکی

اُ کس لر کی ائیمان گئتیریب لر و اُ کس لر کی هجرت ائلیئب لر و آللاه یولیندآ جهاد ائلیئب لر اُلار آللاهین رحمتینه رجا ( و اُمید) وارلاریدی و آللاه چوخ باغیشیدان و مهربان دی.

سوره ی مبارکه ی بقره ؛  آیه ی شریفه219 :
يَسْأَلُونَكَ عَنِ الْخَمْرِ وَالْمَيْسِرِ قُلْ فِيهِمَا إِثْمٌ كَبِيرٌ وَمَنَافِعُ لِلنَّاسِ وَإِثْمُهُمَا أَكْبَرُ مِنْ نَفْعِهِمَا وَيَسْأَلُونَكَ مَاذَا يُنْفِقُونَ قُلِ الْعَفْوَ كَذَلِكَ يُبَيِّنُ اللَّهُ لَكُمُ الْآيَاتِ لَعَلَّكُمْ تَتَفَكَّرُونَ

فارسی

درباره شراب و قمار از تو مى ‏پرسند بگو در آن دوگناهى بزرك و سودهايى براى مردم است و[لى] گناهشان از سودشان بزرگتر است و از تو مى ‏پرسند چه چيزى انفاق كنند بگو مازاد [بر نيازمندى خود] را اين گونه خداوند آيات [خود را] براى شما روشن مى‏ گرداند باشد كه بينديشيد

ترکی

سنَّن شراب و قومار دان سُروشول لار ده : اُ ایکی سینده ده بئوئیک گؤناهی واردی و مردوما دا منفعتی واردی و ( امّا ) گؤناه لاری منعفت لرینن بئوئیک دی و سنَّن سُروشول لار نئه مئنه انفاق ائلیه لر؟ دِه: ( هر نئه کی ) اضافه دی ( نیازئوز یوخدی ائنفاق ائلیون) بوجورسینا الله سوزا آیات لارین بیان ( تبیین و مؤشخص) ائلئیر بلکه سوزدا تفکّور ائلیه سوز.

سوره ی مبارکه ی بقره ؛  آیه ی شریفه 220 :
فِي الدُّنْيَا وَالْآخِرَةِ وَيَسْأَلُونَكَ عَنِ الْيَتَامَى قُلْ إِصْلَاحٌ لَهُمْ خَيْرٌ وَإِنْ تُخَالِطُوهُمْ فَإِخْوَانُكُمْ وَاللَّهُ يَعْلَمُ الْمُفْسِدَ مِنَ الْمُصْلِحِ وَلَوْ شَاءَ اللَّهُ لَأَعْنَتَكُمْ إِنَّ اللَّهَ عَزِيزٌ حَكِيمٌ

فارسی

[بينديشيد] درباره دنيا و آخرت. و در باره يتيمان از تو مى ‏پرسند بگو به صلاح آنان كار كردن بهتر است و اگر با آنان همزيستى كنيد برادران [دينى] شما هستند و خدا تباهكار را از درستكار بازمى ‏شناسد و اگر خدا مى‏ خواست [در اين باره] شما را به دشوارى مى‏ انداخت آرى خداوند توانا و حكيم است

ترکی

( تفکّور ائلیؤز) دونیا و آخرت بارسینده و سنَّن یتیملردن سُروشول لار دِه: اُلارین ( ائیشلرین) اصلاح ائلمئک یاخچی دی (خیر دی)  و ائیَم اُلارینّان بیر اُلآسوز پس سوزئینان ( دینی) قارداش دیلار و آللاه مُفسئدی مُصلح دن تانیئیر( بیلئیر) و ائیَم آللاه ائیسته سه سوزی زحمته ( سختلیقه) سالاردی دوزدندی کی آلله عزیز و حکیم دی.

سوره ی مبارکه ی بقره ؛  آیه ی شریفه 221 :
وَلَا تَنْكِحُوا الْمُشْرِكَاتِ حَتَّى يُؤْمِنَّ وَلَأَمَةٌ مُؤْمِنَةٌ خَيْرٌ مِنْ مُشْرِكَةٍ وَلَوْ أَعْجَبَتْكُمْ وَلَا تُنْكِحُوا الْمُشْرِكِينَ حَتَّى يُؤْمِنُوا وَلَعَبْدٌ مُؤْمِنٌ خَيْرٌ مِنْ مُشْرِكٍ وَلَوْ أَعْجَبَكُمْ أُولَئِكَ يَدْعُونَ إِلَى النَّارِ وَاللَّهُ يَدْعُو إِلَى الْجَنَّةِ وَالْمَغْفِرَةِ بِإِذْنِهِ وَيُبَيِّنُ آيَاتِهِ لِلنَّاسِ لَعَلَّهُمْ يَتَذَكَّرُونَ

فارسی

و با زنان مشرك و بت پرست، تا ايمان نياورده‏ اند، ازدواج نكنيد! (اگر چه جز به ازدواج با كنيزان، دسترسي نداشته باشيد، زيرا) كنيز با ايمان، از زن آزاد بت پرست، بهتر است، هر چند (زيبايي، يا ثروت، يا موقعيت او) شما را به شگفتي آورد. و زنان خود را به‏ ازدواج مردان بت پرست، تا ايمان نياورده اند، در نياوريد! (اگر چه ناچار شويد آنها را به همسري غلامان با ايمان در آوريد، زيرا) يك غلام با ايمان، از يك مرد آزاد بت پرست، بهتر است، هر چند (مال و موقعيت و زيبايي او،) شما را به شگفتي آورد. آنها دعوت به سوي آتش مي‏كنند، و خدا دعوت به بهشت و آمرزش به فرمان خود مي‏نمايد، و آيات خويش را براي مردم روشن مي‏سازد، شايد متذكر شوند !

ترکی

مؤشرکة زنانّان عولئن مئیون ( ازدواج ائله میون) تا مؤمئنة اُلالا و بیر کنیز مؤمن بیر خانم مؤشرئکدن خئیرّی دی ولو کی سوزآ ( اُلارین گوئچئکلیقی ، یاغچئلیقی) خوش گئله و ( زنانّان لارئوزی ، گئیزلائوزی) مؤشرک کیشیئه همسرلیقه وئرمئیون تا ائیمان گئتیره له و بیر عبد ( برده ) مؤمن بیر ( آزاد کیشی دن) مؤشرک دن خئیرّی دی ولو کی سوزآ ( اُلارین موقعیتلری) خوش گئله ( بیلون) اُلار (جهنّم) عوتا طرف دعوت ائلئیل لر ( چئکیل لر)  و آلله جنّته و مغفرئتینه ئوز اذنینه دعوت ائلئیر ( چاغرئیر) و آیات لارین مردوما بیان ائلیئیر ( تبین و آشئکار ائلیئیر) بلکه اُلار متذکر اُلالآ ( بیله لر ، آئیق اُلالآ).

سوره ی مبارکه ی بقره ؛  آیه ی شریفه 222 :
وَيَسْأَلُونَكَ عَنِ الْمَحِيضِ قُلْ هُوَ أَذًى فَاعْتَزِلُوا النِّسَاءَ فِي الْمَحِيضِ وَلَا تَقْرَبُوهُنَّ حَتَّى يَطْهُرْنَ فَإِذَا تَطَهَّرْنَ فَأْتُوهُنَّ مِنْ حَيْثُ أَمَرَكُمُ اللَّهُ إِنَّ اللَّهَ يُحِبُّ التَّوَّابِينَ وَيُحِبُّ الْمُتَطَهِّرِينَ

فارسی

و از تو، درباره خون حيض سوال مي‏كنند، بگو: چيز زيانبار و آلوده‏ اي است، از اين رو در حالت قاعدگي، از زنان كناره گيري كنيد! و با آنها نزديكي ننماييد، تا پاك شوند! و هنگامي كه پاك شدند، از طريقي كه خدا به شما فرمان داده، با آنها آميزش كنيد! خداوند، توبه كنندگان را دوست دارد، و پاكان را (نيز) دوست دارد .

ترکی

( ای پیامبر) سنَّن محیض دن ( خانم لارین حیض قانینّان ) سُروشول لار دِه : اُ (لارآ مایه ی زحمت و ) اذیّت دی پس آرواد لاردان حیض زامانی اوزاغ اُلون اُلارآ یاخین اُلمیون تا پاک اُلالآ پس اُ زامان کی پاک اُلدیلار اُندا اُلارا وئرون ( نزدیکی ائلیون ) اُ حیثدن ( اُ جهت دن ) کی الله سوزی امر ائلیئب دوزدی کی آلله توبه ائلیئن لری سؤئیر و پاکیزه لرئی ده سؤئیر ( ایستئیر ، دوست توتور).

سوره ی مبارکه ی بقره ؛  آیه ی شریفه 223 :
نِسَاؤُكُمْ حَرْثٌ لَكُمْ فَأْتُوا حَرْثَكُمْ أَنَّى شِئْتُمْ وَقَدِّمُوا لِأَنْفُسِكُمْ وَاتَّقُوا اللَّهَ وَاعْلَمُوا أَنَّكُمْ مُلَاقُوهُ وَبَشِّرِ الْمُؤْمِنِينَ

فارسی

زنان شما، محل بذرافشاني شما هستند، پس هر زمان كه بخواهيد، مي‏توانيد با آنها آميزش كنيد. و (سعي نمائيد از اين فرصت بهره گرفته، با پرورش فرزندان صالح) اثر نيكي براي خود، از پيش بفرستيد! و از خدا بپرهيزيد و بدانيد او را ملاقات خواهيد كرد و به مومنان، بشارت ده !

ترکی

( خانوم لاروز ) آروادلاروز سوزا حَرثئی دیلر (کئشت ائلئمک و اَهمئک یئری دیلر) پس وئرون ( آتون) کشتئوزا هروخ ائیسته سؤز و و ئوزوزا قاباخدان ( اولاد صالح بُعیدمئگینن اُ دونیوزا ثواب) یولّویون و بیلون قطعاً سوز اُنی ( آللاهی) مؤلاقات ائله جئکسوز و ( ای پیامبر) مؤمئینلره (بونی) مؤژده ( بشارت) وئر.

سوره ی مبارکه ی بقره ؛  آیه ی شریفه 224 :
وَلَا تَجْعَلُوا اللَّهَ عُرْضَةً لِأَيْمَانِكُمْ أَنْ تَبَرُّوا وَتَتَّقُوا وَتُصْلِحُوا بَيْنَ النَّاسِ وَاللَّهُ سَمِيعٌ عَلِيمٌ

فارسی

خدا را در معرض سوگندهاي خود قرار ندهيد! و براي اينكه نيكي كنيد، و تقوا پيشه سازيد، و در ميان مردم اصلاح كنيد (سوگند ياد ننماييد)! و خداوند شنوا و داناست .

ترکی

آللاهی آندیلار ئوزا مؤقابل گوئمئین ائیَم یاغچیلیق ائلیه سوز ، تقوالی اُلاسوز و مردومون آراسیندا صلح ائلیه سوز ( آند ائچمئیون) و ( بیلون) آلله ( چوخ واضح و دقیق ) ائشیدن و عالم دی.