سوره ی مبارکه ی بقره ؛  آیه ی شریفه 85 :
ثُمَّ أَنْتُمْ هَؤُلَاءِ تَقْتُلُونَ أَنْفُسَكُمْ وَتُخْرِجُونَ فَرِيقًا مِنْكُمْ مِنْ دِيَارِهِمْ تَظَاهَرُونَ عَلَيْهِمْ بِالْإِثْمِ وَالْعُدْوَانِ وَإِنْ يَأْتُوكُمْ أُسَارَى تُفَادُوهُمْ وَهُوَ مُحَرَّمٌ عَلَيْكُمْ إِخْرَاجُهُمْ أَفَتُؤْمِنُونَ بِبَعْضِ الْكِتَابِ وَتَكْفُرُونَ بِبَعْضٍ فَمَا جَزَاءُ مَنْ يَفْعَلُ ذَلِكَ مِنْكُمْ إِلَّا خِزْيٌ فِي الْحَيَاةِ الدُّنْيَا وَيَوْمَ الْقِيَامَةِ يُرَدُّونَ إِلَى أَشَدِّ الْعَذَابِ وَمَا اللَّهُ بِغَافِلٍ عَمَّا تَعْمَلُونَ

فارسی

اما اين شما هستيد كه يكديگر را به قتل مي‏رسانيد، و جمعي از خودتان را از سرزمينشان بيرون مي‏كنيد و در اين گناه و تجاوز به يكديگر كمك مي‏كنيد (و اينها همه نقض ‍ پيماني است كه با خدا بسته‏ ايد) ولي اگر بعضي از آنها به صورت اسيران نزد شما آيند فديه مي‏دهيد و آنها را آزاد ميسازيد! در حالي كه بيرون ساختن آنان بر شما حرام بود، آيا به بعضي از دستورات كتاب آسماني ايمان مي‏آوريد و به بعضي كافر مي‏شويد؟! براي كسي كه‏ اين عمل (تبعيض در ميان احكام و قوانين خدا) را انجام دهد جز رسوائي در اين جهان، و باز گشت به شديدترين عذابها در روز رستاخيز، چيز ديگري نخواهد بود، و خداوند از اعمال شما غافل نيست .

ترکی

اونّان سورا ائله همَن سوزسوز کی بیربیروزی عؤلدئیری سوز و بیر تعدادوزی اوز یئرلرئینن قوعؤرسوز و بیر بیروزا دا گؤناهلاردا و دوشمنچیلیق ده کؤمئک ( حمایت و پشتیبانی) ائلئیورسوز و اگر (اولاری) سوزا اسیر گئتیره له فدیه وئریرسوز و اؤ ایش سوزا حرامی دی کی اولاری یئرلرینّن چیخارداسوز؛ آیا کتابین ( توراتین ) بعضی لرینه ایمان واراؤزدی و بعضی لرینه کافرسوز؟ پس او کس کی سوزدان بوجؤر ائلیه ( کتابین احکامینه )  جزاسی نئمنه  دی؟ غیر از ( بؤدی کی ) دونیا زندگانی قیندا خار ( و رؤسوا ) اؤلا و قیامت گؤنینده ده شدّت لی عذابلارآ آپارالا و آلله اؤ ائیشلردن کی گؤرئیرسوز غافل ( و بی خبر ) دَئیر.

سوره ی مبارکه ی بقره ؛  آیه ی شریفه 86 :
أُولَئِكَ الَّذِينَ اشْتَرَوُا الْحَيَاةَ الدُّنْيَا بِالْآخِرَةِ فَلَا يُخَفَّفُ عَنْهُمُ الْعَذَابُ وَلَا هُمْ يُنْصَرُونَ

فارسی

اینان همان کسانند که (متاع دو روزه) دنیا را خریده و ملک ابدی آخرت را فروختند، پس (در آخرت) عذاب آنها تخفیف نیابد و هیچ یاوری نخواهند داشت .

ترکی

بؤلار او کس لردی لر کی آخئرتلرین (وئریبلر ، صاتئیبلار) و دونیا زندگانیقین آلیبلار پس اولاردان عذاب ( پشیمانی ، جهنم ) آزآلمیاجاق و اولارآ هئچ کؤمئک ده اولمئیآ جاق.

سوره ی مبارکه ی بقره ؛  آیه ی شریفه 87 :
وَلَقَدْ آتَيْنَا مُوسَى الْكِتَابَ وَقَفَّيْنَا مِنْ بَعْدِهِ بِالرُّسُلِ وَآتَيْنَا عِيسَى ابْنَ مَرْيَمَ الْبَيِّنَاتِ وَأَيَّدْنَاهُ بِرُوحِ الْقُدُسِ أَفَكُلَّمَا جَاءَكُمْ رَسُولٌ بِمَا لَا تَهْوَى أَنْفُسُكُمُ اسْتَكْبَرْتُمْ فَفَرِيقًا كَذَّبْتُمْ وَفَرِيقًا تَقْتُلُونَ

فارسی

و همانا به موسى كتاب [تورات] را داديم و پس از او پيامبرانى را پشت‏ سر هم فرستاديم و عيسى پسر مريم را معجزه ‏هاى آشكار بخشيديم و او را با روح القدس تاييد كرديم پس چرا هر گاه پيامبرى چيزى را كه خوشايند شما نبود برايتان آورد كبر ورزيديد گروهى را دروغگو خوانديد و گروهى را كشتيد

ترکی

و حتماً موسایا کتاب ( تورات) وئردیق و اؤنّان سُرا آیری رسوللارآ ( پیامبرلره) بیری بیرینن سورا یؤلّادیق و عیسی بن مریمه آشکارآ نشانه لر ( معجزه لر) وئردیق و اونی روح القُدُسئینان کؤمئک ( و تأیید ) ائله دیق، پس آیا هر وقت سوزا بیر رسول گئلیئردی و او شئ ( و احکام و دسئوراتی ) کی خوْشوذ ایسته مئیردی تکبّور ائلیؤردوز و بئیر تعداد ( پیامبرلری) دانئیردوز و بئیر تعدادی ده عؤلدئیرئیردوز؟

سوره ی مبارکه ی بقره ؛  آیه ی شریفه 88 :
وَقَالُوا قُلُوبُنَا غُلْفٌ بَلْ لَعَنَهُمُ اللَّهُ بِكُفْرِهِمْ فَقَلِيلًا مَا يُؤْمِنُونَ

فارسی

(و آنها از روي استهزاء) گفتند دلهاي ما در غلاف است! (و ما از گفته تو چيزي نمي‏فهميم، آري همينطور است) خداوند آنها را بخاطر كفرشان از رحمت خود دور ساخته (بهمين دليل چيزي درك نمي‏كنند) و كمتر ايمان مي‏آورند .

ترکی

و (یهودیلار مسخره اؤزینن) ددیلر : بیزم قلبئی لر ئیمز باغلیدی ، ( یوخ بوجور دِئی) بلکه الله اولارآ کؤفرائلمئق لرینه گؤره لعنت ائلیب اونا گؤره او کسلر کی ایمان گئتیریللر آزدیلار.

سوره ی مبارکه ی بقره ؛  آیه ی شریفه 89 :
وَلَمَّا جَاءَهُمْ كِتَابٌ مِنْ عِنْدِ اللَّهِ مُصَدِّقٌ لِمَا مَعَهُمْ وَكَانُوا مِنْ قَبْلُ يَسْتَفْتِحُونَ عَلَى الَّذِينَ كَفَرُوا فَلَمَّا جَاءَهُمْ مَا عَرَفُوا كَفَرُوا بِهِ فَلَعْنَةُ اللَّهِ عَلَى الْكَافِرِينَ

فارسی

و چون کتاب آسمانی قرآن از نزد خدا برای هدایت آنها آمد با وجودی که کتاب (تورات) آنان را تصدیق می‌کرد و با آنکه خود آنها پیش از بعثت (پیامبر اسلام) انتظار غلبه بر کافران داشتند، آن گاه که آمد و شناختند (که همان پیغمبر موعود است) باز به او کافر شدند (و از نعمت وجود او ناسپاسی کردند)، پس خشم خدا بر کافران باد .

ترکی

و امّـآ وقتی کی آلله طرفینن کتاب ( قرآن ) اولارآ گئلدی و تصدیق ( تأیید و دوز بیلئردی) او سوزلری ( توراتی) کی اولارین اللرینده ( یانلاریندی) دی و اؤنّان قاباق اؤزلری ( بو کتابین و بو پیامبرین گئلمئینن ) کافئرلره اُمئید غلبه وارلارئیدی امّـآ وقتی اونی کی تانئیردیلار اُلارآ گئلدی ( بئیل دیله کی همان پیامبر موعود دی ) داندئیلار ( اونا کافر اولدئیلار) پس آللاهین لعنتی (بو) کافرلره اولسون.

سوره ی مبارکه ی بقره ؛  آیه ی شریفه 90 :
بِئْسَمَا اشْتَرَوْا بِهِ أَنْفُسَهُمْ أَنْ يَكْفُرُوا بِمَا أَنْزَلَ اللَّهُ بَغْيًا أَنْ يُنَزِّلَ اللَّهُ مِنْ فَضْلِهِ عَلَى مَنْ يَشَاءُ مِنْ عِبَادِهِ فَبَاءُوا بِغَضَبٍ عَلَى غَضَبٍ وَلِلْكَافِرِينَ عَذَابٌ مُهِينٌ

فارسی

بد چیزی است آنچه خود را به آن فروختند که کفر ورزیدن از روی حسادت به کتابی است که خدا نازل کرده [معترضانه می گویند:] چرا خدا از فضل و احسانش به هر که از بندگانش بخواهد [کتاب آسمانی] نازل می کند، پس آنان به خشمی بر روی خشمی سزاوار شدند. و برای کافران عذابی خوار کننده است .

ترکی

چوخ پیس شئیه اؤزلرین صاتدیلار بؤنا گؤره کی نافرمانی ( طوغیان و حسادت اوزینن ) اونا کی آلله نازل ائلیب(قرآنه) کافر اولدیلار ( بهانه لری بوئیدی کی بیزدن سوآی )  نئیه آلله اوز فضلینن ( رحمتینن) هر هانسی اؤز بنده لرینه نازئیل ائلئیر؟ پس ( آللاهین ) غضبینه گئنه آئیری غضبینه (گرفتار) گئلدیلر و کافئرلرئچون عذاب (اللهی و خوار ائلیئن) آماده دئیر.

سوره ی مبارکه ی بقره ؛  آیه ی شریفه91 :
وَإِذَا قِيلَ لَهُمْ آمِنُوا بِمَا أَنْزَلَ اللَّهُ قَالُوا نُؤْمِنُ بِمَا أُنْزِلَ عَلَيْنَا وَيَكْفُرُونَ بِمَا وَرَاءَهُ وَهُوَ الْحَقُّ مُصَدِّقًا لِمَا مَعَهُمْ قُلْ فَلِمَ تَقْتُلُونَ أَنْبِيَاءَ اللَّهِ مِنْ قَبْلُ إِنْ كُنْتُمْ مُؤْمِنِينَ

فارسی

و چون به ايشان گفته شود به آنچه خداوند فروفرستاده است [قرآن‏] ايمان آوريد، گويند به آنچه بر [پيامبر] خودمان نازل شده است ايمان مى‏آوريم، و آنچه جز آن است، انكار مى‏كنند، حال آنكه آن [كتاب‏] حق و همخوان كتاب آنهاست بگو اگر مؤمنيد پس چرا پيامبران الهى را در گذشته مى‏كشتيد؟

ترکی

و اؤ وقت کی اولارا ( یهودی لره) دئیله که ائیمان گئتیرون اونا ( قرآنا) کی الله نازل ائلئیب ( گئؤندریب) . دئیللر ( یوخ ) بیز ( فقط ) اونا ( توارتا ) کی بئیزیم آؤزیئمیزه نازل اولوب ( گؤندریلیب) ائیمان گئتیریق. و اؤنان سوایآ کافر اولئیردیلار ( قبول ائلمیردئیلر) و او ( قرآن ) حق دی و او شئ کی اولارینان واردی تصدیق ( توراتی تأیید و قبول ائلئیر، ای پیامبر یهودیلارآ ) ده : پس نئیه آللاهین پیامبرلرین اونان قاباق عؤلدئیرئیردوز اگر ( توراتا) ائیمان وارعوزدی.

توضیحات

بو آیاتلار دا آلله تبارک و تعالی پیامبر اسلاما صل الله علیه و آله و سلم بویورور کی بو یهودیلارا ده نیئه اوز قابقکی پیامبر لروزی عؤلدئیرئیردوز بو حالینن که پیامبرین زامانی ده کی یهودیلار بو ایشلری گؤرمه میش دیلر ، جواب بودی که بولار دا اولارین ایشلرینه راضی دیلر و تورات دان اَل چئکمیردیلر و اؤز آبالارینین یولارین گئدیردیلر ، یعنی اگر بولاردا او موقعیت و فرصت ده اولسی دیلر همن ایشلری گئورَردیئلر.

سوره ی مبارکه ی بقره ؛  آیه ی شریفه 92 :
وَلَقَدْ جَاءَكُمْ مُوسَى بِالْبَيِّنَاتِ ثُمَّ اتَّخَذْتُمُ الْعِجْلَ مِنْ بَعْدِهِ وَأَنْتُمْ ظَالِمُونَ

فارسی

و قطعا موسى براى شما معجزات آشكارى آورد سپس آن گوساله را در غياب وى [به خدايى] گرفتيد و ستمكار شديد.

ترکی

و قطعاً موسی سوزا روشنلی (و آشکارا آیات و معجزه لرئینن) گئلدی ، اونّان سورا ( کی موسی طور داغینا گئدی ) سؤز عجل ( گوساله ، ائینکی ، آلله یئرینه عبادته ) توتوز و سوزلار ظالم ئیدوز.

سوره ی مبارکه ی بقره ؛  آیه ی شریفه93 :
وَإِذْ أَخَذْنَا مِيثَاقَكُمْ وَرَفَعْنَا فَوْقَكُمُ الطُّورَ خُذُوا مَا آتَيْنَاكُمْ بِقُوَّةٍ وَاسْمَعُوا قَالُوا سَمِعْنَا وَعَصَيْنَا وَأُشْرِبُوا فِي قُلُوبِهِمُ الْعِجْلَ بِكُفْرِهِمْ قُلْ بِئْسَمَا يَأْمُرُكُمْ بِهِ إِيمَانُكُمْ إِنْ كُنْتُمْ مُؤْمِنِينَ

فارسی

و (به یاد آرید) وقتی که از شما پیمان گرفتیم و کوه طور را بر فراز شما بداشتیم که باید آنچه را به شما فرستادیم با ایمان محکم بپذیرید و (سخن حق) بشنوید، شما گفتید: خواهیم شنید و (در نیّت گرفتید که در عمل) عصیان خواهیم کرد. و دلهای آنان از عشق به گوساله پر شد از آن رو که به خدا کافر بودند. بگو: ایمان شما سخت شما را به کار بد و کردار زشت می‌گمارد، اگر ایمان داشته باشید .

ترکی

و اؤ زمان کی سوزدان عهد و پیمان آلدیق  و طور (داغین ) عوستوزا قوعوزادیق و ( ددیق) بو شئی ( توراتی) کی سوزا وئرمیشیق موحکم ( قوت و قدرتینن ) توتوز ، دِدیلر : ائشیدیق و (عُصیان) نافرمانی ائله دیق ، و او عجلین ( گوساله نین ، ائینگین عشق و محبتی و علاقه سی ) اؤرئک لرین سوآردی ( دؤلدئیردی) کؤفر ائلمئک لرینن ، ( ای پیامبر ، یهودی لره ) ده : سوزون بو ایمانوز چوخ پیس ( ائیشلره ) امر ائلئیر اگر ( بوجور ایشله لره ) ایمانوز اؤلسا !

سوره ی مبارکه ی بقره ؛  آیه ی شریفه 94 :
قُلْ إِنْ كَانَتْ لَكُمُ الدَّارُ الْآخِرَةُ عِنْدَ اللَّهِ خَالِصَةً مِنْ دُونِ النَّاسِ فَتَمَنَّوُا الْمَوْتَ إِنْ كُنْتُمْ صَادِقِينَ

فارسی

بگو اگر (آنچنانكه مدعي هستيد) سراي ديگر در نزد خدا مخصوص شما است نه ساير مردم پس آرزوي مرگ كنيد اگر راست مي‏گوئيد .

ترکی

( ای پیامبر یهودیلارا) ده : ( اؤجور کی سوز دئیرسوز) اگر آخرت عؤوْی آئیری مردومنان سوؤای آلله یانیدا هامی سی فقط سوزوندی پس عولیم آرزوسی ائلیون اگر سوز دوز دئیرسوز.

سوره ی مبارکه ی بقره ؛  آیه ی شریفه 95 :
وَلَنْ يَتَمَنَّوْهُ أَبَدًا بِمَا قَدَّمَتْ أَيْدِيهِمْ وَاللَّهُ عَلِيمٌ بِالظَّالِمِينَ

فارسی

و آنان هرگز مرگ را به سبب گناهانی که مرتکب شده اند، آرزو نمی کنند؛ و خدا به ستمکاران داناست .

ترکی

و ( اولار عولیمی) هئچ موقع آرزی ائله مزلر بؤنا گؤره کی اؤز اللرینن ( چوخ گوناهلار ) یوللیبلار و آلله ظالم لره چوخ عالم دی ( آولارین گوناهلارینا آئیخ و آگاه دی )

سوره ی مبارکه ی بقره ؛  آیه ی شریفه 96 :
وَلَتَجِدَنَّهُمْ أَحْرَصَ النَّاسِ عَلَى حَيَاةٍ وَمِنَ الَّذِينَ أَشْرَكُوا يَوَدُّ أَحَدُهُمْ لَوْ يُعَمَّرُ أَلْفَ سَنَةٍ وَمَا هُوَ بِمُزَحْزِحِهِ مِنَ الْعَذَابِ أَنْ يُعَمَّرَ وَاللَّهُ بَصِيرٌ بِمَا يَعْمَلُونَ

فارسی

و یقیناً آنان را حریص ترین مردم به زندگی [دراز مدت] خواهی یافت و [حتی حریص تر] از مشرکان. هر یک از آنان آرزومند است که ای کاش هزار سال عمرش دهند، ولی آن عمر طولانی دور کننده او از عذاب نیست؛ و خدا به آنچه انجام می دهند، بیناست .

ترکی

و حتماً (ای پیامبر)  بولاری (یهودیلری) هامی مردومنان و حتی او کس لردن کی آللآها شریک قائلدئیلر دونیا زندگانلیقینا حریص تاپاجاقسان ( گؤره جئکسن) کی هر بیری ایستئیللر اگر اؤلسا مئین ائیل عُمر ائلیه و ( امّا اگر ) مئین ائیل ده عومرلری اولسا  او عذاب دان ( جهنمنن ) نئجات ورئن دَئی و آلله او ائیشلری کی ائلئیللر ( آئییخ دی و دقیق ) گؤرئیر.

سوره ی مبارکه ی بقره ؛  آیه ی شریفه 97 :
قُلْ مَنْ كَانَ عَدُوًّا لِجِبْرِيلَ فَإِنَّهُ نَزَّلَهُ عَلَى قَلْبِكَ بِإِذْنِ اللَّهِ مُصَدِّقًا لِمَا بَيْنَ يَدَيْهِ وَهُدًى وَبُشْرَى لِلْمُؤْمِنِينَ

فارسی

(آنها مي‏گويند چون فرشتهاي كه وحي بر تو نازل مي‏كند جبرئيل است و ما با جبرئيل دشمن هستيم به تو ايمان نمي‏آوريم) بگو كسي كه دشمن جبرئيل باشد (در حقيقت دشمن خدا است) چرا كه او به فرمان خدا قرآن را بر قلب تو نازل كرده است، قرآني كه كتب آسماني پيشين را تصديق مي‏كند و هدايت و بشارت براي مؤ منان است .

ترکی

( ای پیامبر یهودیلره ) ده : هر کس جبرئیله دوشمن أولآ پس ( بیلسین کی جبرئیل ) دوزدندی کی او آللاهین اِذنینن ( اجازه سینن ) سنون قلبئووْ آ ( بو قرآنی) نازل ائلئیر کی اؤزینن قابقکی لاری ده تصدیق ( تأیید ) ائلئیر و مؤمئنلره ( وسیله ی ) هدایت و بشارت دی.

سوره ی مبارکه ی بقره ؛  آیه ی شریفه 98 :
مَنْ كَانَ عَدُوًّا لِلَّهِ وَمَلَائِكَتِهِ وَرُسُلِهِ وَجِبْرِيلَ وَمِيكَالَ فَإِنَّ اللَّهَ عَدُوٌّ لِلْكَافِرِينَ

فارسی

هر که با خدا و فرشتگان و رسولانش و جبرئیل و میکائیل دشمن باشد [کافر است]، و بی تردید خدا دشمن کافران است .

ترکی

( بونی هاموز بیلون ) هر کس آللآها و ملائکه لرینه و رسوللارینآ و جبرائیله و میکائیله دوشمن اؤلآ ( کافر دی ) پس دوزدن دی کی آلله دا کافرلرینن دوشمن دی.