سوره ی مبارکه ی نحل ؛ آیه ی شریفه  71 :
وَاللَّهُ فَضَّلَ بَعْضَكُمْ عَلَى بَعْضٍ فِي الرِّزْقِ فَمَا الَّذِينَ فُضِّلُوا بِرَادِّي رِزْقِهِمْ عَلَى مَا مَلَكَتْ أَيْمَانُهُمْ فَهُمْ فِيهِ سَوَاءٌ أَفَبِنِعْمَةِ اللَّهِ يَجْحَدُونَ

فارسی=

خداوند بعضي از شما را بر بعضي ديگر از نظر روزي برتري داد (چرا كه استعدادها و تلاشهايتان متفاوت است) اما آنها كه برتري داده شده‏ اند حاضر نيستند، از روزي خود به بردگانشان بدهند و همگي مساوي گردند، آيا آنها نعمت خدا را انكار مي‏كنند؟

ترکی =

و « الله » سوزون بعضی ئوزی ، بعضی لره رزق ( و روزی ) دَه فضیلت وئردی ، اُندا اُ کس لر کی اٌلارا فضیلت ( و اُوجالیق ) وئریب دی حاضر دئیل لر روزی لرین نَن اُلارا کی صاحب ( و مالک ) دی لر وئره لر کی اُندا هامّی سی  ( بو روزی لر دَه ) مُساوی اُلا لار ، بئعنیه اُندا آللاهین نعمت ئینه جحد ائلیل لر ( و آللاهین نعمت لرین دآن ئیل لار )؟!

سوره ی مبارکه ی نحل ؛ آیه ی شریفه 72  :
وَاللَّهُ جَعَلَ لَكُمْ مِنْ أَنْفُسِكُمْ أَزْوَاجًا وَجَعَلَ لَكُمْ مِنْ أَزْوَاجِكُمْ بَنِينَ وَحَفَدَةً وَرَزَقَكُمْ مِنَ الطَّيِّبَاتِ أَفَبِالْبَاطِلِ يُؤْمِنُونَ وَبِنِعْمَتِ اللَّهِ هُمْ يَكْفُرُونَ

فارسی=

و خداوند براي شما از جنس خودتان همسراني قرار داد و براي شما از همسرانتان، فرزندان و نوه‏ ها، و از طيبات به شما روزي داد، آيا به باطل ايمان مي‏آورند و نعمت خدا را انكار مي‏كنند !

ترکی =

و « الله » سوزا ئوز ئوزدان همسر لر قوردی و سوز ئوچون زوج لارئوزدان اُولاد و نوه لر وئردی و سوزئا طیّب ( و پاک ) روزی لاردان وئردی ، بئعنیه اُندا باطل ئا ایمان گئتیریل لر و و آللاهین نعمت ئینه کافر اُلول لار ( و آللاهین نعمت لرئین دآن ئیل لار)؟!

سوره ی مبارکه ی نحل ؛ آیه ی شریفه 73  :
وَيَعْبُدُونَ مِنْ دُونِ اللَّهِ مَا لَا يَمْلِكُ لَهُمْ رِزْقًا مِنَ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ شَيْئًا وَلَا يَسْتَطِيعُونَ

فارسی=

آنها غير از خدا موجوداتي را مي‏پرستند كه مالك روزي آنها از آسمانها و زمين نيستند و توانائي بر اينكار را ندارند .

ترکی =

و اُلار آللاهدان سوؤآیی عبادت ائلیل لر کی اُلاریچون هئچ روزی ئا گئوی لردَن و یئردَن مالک ( و روزی وئرن دئیل لر ) و ائلیه بیل مئز لر ( بو ایشی دَه گئوره لر ).

سوره ی مبارکه ی نحل ؛ آیه ی شریفه 74  :
فَلَا تَضْرِبُوا لِلَّهِ الْأَمْثَالَ إِنَّ اللَّهَ يَعْلَمُ وَأَنْتُمْ لَا تَعْلَمُونَ

فارسی=

بنابراين براي خدا امثال (و شبيه) قائل نشويد. چرا كه خدا مي‏داند و شما نمي‏دانيد .

ترکی =

اُندا الله ئا مَثل لر وئیرمیون ( و اُنا شبیه ئی اُلان قائل اُلمیون ) ، دوزدندی کی الله بیلیر و سوز بیرمیلرسوز! ( کی روزی نی فقط الله وئریر)!

سوره ی مبارکه ی نحل ؛ آیه ی شریفه 75  :
ضَرَبَ اللَّهُ مَثَلًا عَبْدًا مَمْلُوكًا لَا يَقْدِرُ عَلَى شَيْءٍ وَمَنْ رَزَقْنَاهُ مِنَّا رِزْقًا حَسَنًا فَهُوَ يُنْفِقُ مِنْهُ سِرًّا وَجَهْرًا هَلْ يَسْتَوُونَ الْحَمْدُ لِلَّهِ بَلْ أَكْثَرُهُمْ لَا يَعْلَمُونَ

فارسی=

برده مملوكي را كه قادر بر هيچ چيز نيست، و انسان (با ايماني) را كه رزق نيكو به او بخشيده است، و او پنهان و آشكار از آنچه خدا به او داده انفاق مي‏كند، آيا اين دو نفر يكسانند؟ شكر خدا را است، ولي اكثر آنها نمي‏دانند !

ترکی =

« الله » بیر مَثل وئریب دی : بیر بنده کی برده دی و مالکی واردی و هئچ شئ ئا قادر دئیل گئوره ( و اختیاری یوخدی ) و اُ کس کی بیز اُنا یاخچی ( و چوخ برکت لی ) روزی وئریمشیق ، اُندا اُ دا اُنّـآن گئیزدئین و آییدین ( سِرّی و علنی ) انفاق ائلیر ، بئعیه بو ایکی نفر برابر دی لر ؟ آللاها حمد اُلسون ، آمّـآ اُلارین چوخی ( بو فرق لری ) بیل میل لر!

سوره ی مبارکه ی نحل ؛ آیه ی شریفه 76  :
وَضَرَبَ اللَّهُ مَثَلًا رَجُلَيْنِ أَحَدُهُمَا أَبْكَمُ لَا يَقْدِرُ عَلَى شَيْءٍ وَهُوَ كَلٌّ عَلَى مَوْلَاهُ أَيْنَمَا يُوَجِّهْهُ لَا يَأْتِ بِخَيْرٍ هَلْ يَسْتَوِي هُوَ وَمَنْ يَأْمُرُ بِالْعَدْلِ وَهُوَ عَلَى صِرَاطٍ مُسْتَقِيمٍ

فارسی=

و خداوند مثالي (ديگر) زده است: دو نفر را كه يكي از آن دو گنگ مادر زاد است و قادر بر هيچ كاري نيست و سر بار صاحبش ميباشد، او را به سراغ هر كاري بفرستد عمل خوبي انجام نمي‏دهد، آيا چنين انساني با كسي كه امر به عدل و داد مي‏كند و بر راه راست قرار دارد مساوي است؟

ترکی =

و الله بیر ( آییری ) مَثلی وئریب دی : ایکی کیشی کی بیری اَبکم ( گُنگ و لال ) دی هئچ شئ یا قادر دئیل ( کی اُ ایشی دوز گئوره ) و اُ مولا سینا ( مالک و صاحب ئینا کَل و ) وابسته دی ، هر وَخ کی اُنی بیر ایشئه یولّـا سا هئچ خیر گئتیر مئز! بئعیه اُ ( اَبکم ) و اُ کس ئی نَن کی عدل ئا أمر ائلیر و اُ ( همّشه ) دوز یولدا دی ،  مساوی دی لر؟!

سوره ی مبارکه ی نحل ؛ آیه ی شریفه 77  :
وَلِلَّهِ غَيْبُ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ وَمَا أَمْرُ السَّاعَةِ إِلَّا كَلَمْحِ الْبَصَرِ أَوْ هُوَ أَقْرَبُ إِنَّ اللَّهَ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرٌ

فارسی=

غیب آسمان ها و زمین ویژه خداست، و کار برپا کردن قیامت برای او جز مانند یک چشم بر هم زدن یا نزدیک تر از آن نیست، یقیناً خدا بر هر کاری تواناست .

ترکی =

و گئوی لرین و یئرئین غیب ئی آللاهین دی و ساعت ئین أمری ( قیامت ئین ایشی ) بیر گئوز کیرپی وئیرماق تکین نَن سوؤای دئیل یا ( حتی ) اُنّـآن دا یاخین دی ( و تئز اُلاجاق ) ، دوزدندی کی الله هر هامی شئی لره قادر دی !

سوره ی مبارکه ی نحل ؛ آیه ی شریفه 78  :
وَاللَّهُ أَخْرَجَكُمْ مِنْ بُطُونِ أُمَّهَاتِكُمْ لَا تَعْلَمُونَ شَيْئًا وَجَعَلَ لَكُمُ السَّمْعَ وَالْأَبْصَارَ وَالْأَفْئِدَةَ لَعَلَّكُمْ تَشْكُرُونَ

فارسی=

و خداوند شما را از شكم مادران خارج نمود در حالي كه هيچ نميدانستيد، اما براي شما گوش و چشم و عقل قرار داد، تا شكر نعمت او را بجا آوريد .

ترکی =

و « الله » سوزی آنا لار ئوزون بطن ( قارن ) لارین نان چیخاردی کی هئچ شئی بیل میردوز و سوز ئوچون قولاغ و گئوز لر و ئورئک قوردی بلکه سوز تشکر ائلیه سوز !

سوره ی مبارکه ی نحل ؛ آیه ی شریفه 79  :
أَلَمْ يَرَوْا إِلَى الطَّيْرِ مُسَخَّرَاتٍ فِي جَوِّ السَّمَاءِ مَا يُمْسِكُهُنَّ إِلَّا اللَّهُ إِنَّ فِي ذَلِكَ لَآيَاتٍ لِقَوْمٍ يُؤْمِنُونَ

فارسی=

آيا آنها به پرندگاني كه بر فراز آسمان تسخير شده‏ اند نظر نمي فكندند؟ هيچكس جز خدا آنها را نگاه نمي‏دارد، در اين نشانه‏ هائي است (از عظمت و قدرت خدا) براي كساني كه ايمان دارند .

ترکی =

بئعیه باخ میل لار قوشا کی گئوی جوّ ئین دَه تسخیر اُلوب لار؟ اُلاری هئچ کس ( گئوی دَه ) ساخ لامیر إلّـا الله ، دوزدندی کی بولار دا حتمی دَن آیه لر واردی اُ قوم ئیچون کی ایمان وار لاری دی!

سوره ی مبارکه ی نحل ؛ آیه ی شریفه 80  :
وَاللَّهُ جَعَلَ لَكُمْ مِنْ بُيُوتِكُمْ سَكَنًا وَجَعَلَ لَكُمْ مِنْ جُلُودِ الْأَنْعَامِ بُيُوتًا تَسْتَخِفُّونَهَا يَوْمَ ظَعْنِكُمْ وَيَوْمَ إِقَامَتِكُمْ وَمِنْ أَصْوَافِهَا وَأَوْبَارِهَا وَأَشْعَارِهَا أَثَاثًا وَمَتَاعًا إِلَى حِينٍ

فارسی=

و خدا براي شما از خانه‏ هايتان محل سكونت (و آرامش) قرار داد، و از پوست چهارپايان نيز براي شما خانه‏ هائي قرار داد كه كوچ كردن و روز اقامتتان به آساني مي‏توانيد آنها را جابجا كنيد، و از پشم و كرك و موي آنها اثاث و متاع (وسائل مختلف زندگي) تا زمان معيني قرار داد .

ترکی =

و « الله » سوز ئوچون عئوی لروز دان سکونت ( و آرام اُولماق ) قوردی ، و سوز ئوچون حیوان لارئین ( انعام ئین دئه رئی و ) جلد لرئین نَن بیت ئی ( چادر ) قوردی کی کوچ ائلیئن گئونی یئونگئول نئی نَن اُنی گئوتوریر سوز و اُ گئون کی اقامت ائلئیر سوز ( و ساکن اُلور سوز دا بوجور یئونگئول دی و حیوان لارئین ) یئون لرئین نَن و کُرک و تئوک لرئین نَن اثاث و متاع تا بیر معین وقت ئا جا قوردی ( کی سوز اُلاردان دوزئل دیرسوز) !

سوره ی مبارکه ی نحل ؛ آیه ی شریفه 81  :
وَاللَّهُ جَعَلَ لَكُمْ مِمَّا خَلَقَ ظِلَالًا وَجَعَلَ لَكُمْ مِنَ الْجِبَالِ أَكْنَانًا وَجَعَلَ لَكُمْ سَرَابِيلَ تَقِيكُمُ الْحَرَّ وَسَرَابِيلَ تَقِيكُمْ بَأْسَكُمْ كَذَلِكَ يُتِمُّ نِعْمَتَهُ عَلَيْكُمْ لَعَلَّكُمْ تُسْلِمُونَ

فارسی=

خداوند از آنچه آفريده سايه‏ هائي براي شما قرار داده، و از كوهها پناهگاه هائي، و براي شما پيراهنهائي آفريده كه شما را از گرما (و سرما) حفظ ميكند، و پيراهنهائي كه حافظ شما به هنگام جنگ است، اينگونه نعمتهايش را بر شما كامل ميكند تا تسليم فرمان او شويد .

ترکی =

و « الله » سوز ئوچون اُلاردان کی خلق ائلیب دی کئولگه قوردی و سوز ئوچون داغ لاردان پناهگاه قوردی و سوز ئوچون کئوی نئک لرئی نَن سوزی ایستی دَن ساخ لئیر ، و ( زره ) لباس لارئی نان سوزی جئگ ئی دَه حفظ ائلیئر ، بوجورسینا اُ ( الله ) نعمت ئین سوزا تمام ائلیئر بلکه سوز تسلیم ( و مسلمان ) اُلا سوز!

سوره ی مبارکه ی نحل ؛ آیه ی شریفه 82  :
فَإِنْ تَوَلَّوْا فَإِنَّمَا عَلَيْكَ الْبَلَاغُ الْمُبِينُ

فارسی=

پس اگر [بعد از این همه لطف و رحمت] روی از حق گرداندند [اندوهگین مشو]؛ زیرا فقط رساندن آشکار [پیام وحی] بر عهده توست .

ترکی =

اُندا اَیئم ( بو بئله نعمت و رحمت دَن سئورا گئنه ) عئوز چئوئیر دی لر ، اُندا دوزدندی کی سئنون آییدین ابلاغ ائله مئگ دَن سوؤآی عُهده ئوئا دئیل ،

سوره ی مبارکه ی نحل ؛ آیه ی شریفه 83  :
يَعْرِفُونَ نِعْمَتَ اللَّهِ ثُمَّ يُنْكِرُونَهَا وَأَكْثَرُهُمُ الْكَافِرُونَ

فارسی=

آنان نعمت خدا را می شناسند، سپس [از روی کبر و لجاجت] آن را انکار می کنند و بیشترشان کافرند .

ترکی =

اُلار آللاهین نعمت ئین تانئیل لار ، اُنّـآن سئورا اُنی دآن ئیل لار و اُلارئین چئوخی کافر دی لر،

سوره ی مبارکه ی نحل ؛ آیه ی شریفه 84  :
وَيَوْمَ نَبْعَثُ مِنْ كُلِّ أُمَّةٍ شَهِيدًا ثُمَّ لَا يُؤْذَنُ لِلَّذِينَ كَفَرُوا وَلَا هُمْ يُسْتَعْتَبُونَ

فارسی=

و [ياد كن] روزى را كه از هر امتى گواهى برمى‏ انگيزيم سپس به كسانى كه كافر شده‏ اند رخصت داده نمى ‏شود و آنان مورد بخشش قرار نخواهند گرفت

ترکی =

و اُ گئون کی هر هامّی اُمت دَن شاهد دیکئلدرئیق ، اُنّـآن سئورا اُ کس لریچون کی کافر اُلوب لار اجازه وئریل مئز ( عذر ایسئیه لر ) و نئه دَه باغیش دان میاجاق لار!