سوره ی مبارکه ی کهف ؛ آیه ی شریفه 86 :
حَتَّى إِذَا بَلَغَ مَغْرِبَ الشَّمْسِ وَجَدَهَا تَغْرُبُ فِي عَيْنٍ حَمِئَةٍ وَوَجَدَ عِنْدَهَا قَوْمًا قُلْنَا يَا ذَا الْقَرْنَيْنِ إِمَّا أَنْ تُعَذِّبَ وَإِمَّا أَنْ تَتَّخِذَ فِيهِمْ حُسْنًا

فارسی=

تا هنگامی که (در سیر خود) به مغرب رسید خورشید را (که در دریای محیط غروب می‌کرد) چنین یافت که در چشمه آب تیره‌ای رخ نهان می‌کند و آنجا قومی را یافت که (چون کافر بودند) به ذوالقرنین دستور دادیم که درباره این قوم یا قهر و عذاب (اگر ایمان نیاوردند) یا لطف و رحمت (اگر ایمان آرند) به جای آور .

ترکی =

( ذو القرنین اُ سبب ئی نَن سیر ائله دی ) حتّی اُوَخ دَه جاق کی گئونون غروب ائله مئگی نئه یئتیش دی، اُنی ( گئونی بوجور ) تاپ دی کی  بیر چشمئه دَه کی قره ئی دی ( گئوردی اُردا ) غروب ائلیئیر! و اُنین یانین دا بیر قومی تاپ دی ، دِئه دیق : یا ذو القرنین ( اَیئم ایمان گئتیر مئه دی لر و ظالم اُلدی لار ) عذاب ائلیئر سئن و یا ( اَیئم ایمان گئتیر دی لر ) اُلارین آراسین دا یاخچی لیقی توتار سان !

سوره ی مبارکه ی کهف ؛ آیه ی شریفه 87 :
قَالَ أَمَّا مَنْ ظَلَمَ فَسَوْفَ نُعَذِّبُهُ ثُمَّ يُرَدُّ إِلَى رَبِّهِ فَيُعَذِّبُهُ عَذَابًا نُكْرًا

فارسی=

ذو القرنین به آن قوم گفت: اما هر کس (از شما) ظلم و ستم کرده او را به کیفر خواهیم رسانید و سپس هم که (بعد از مرگ) به سوی خدا بازگردد خدا او را به عذابی بسیار سخت کیفر خواهد کرد.

ترکی =

( ذو القرنین اُ قوم ئا ) دِدی : امّا هر کیم ظُلم ائله سئه اُندا تئزدی نَن اُنی عذاب ائله ریق ، اُنّـآن سئورا کی رَبِّی نین یانین نا قعیده جاق( عئولئن نان سئورا )  اُندا اُنی ( الله ) بیر چئتین کیفر ئی نَن عذاب ائلئر!

سوره ی مبارکه ی کهف ؛ آیه ی شریفه 88 :
وَأَمَّا مَنْ آمَنَ وَعَمِلَ صَالِحًا فَلَهُ جَزَاءً الْحُسْنَى وَسَنَقُولُ لَهُ مِنْ أَمْرِنَا يُسْرًا

فارسی=

و اما هر که ایمان آورده و کار شایسته انجام داده است، پس بهترین پاداش برای اوست، و ما هم از سوی خود تکلیفی آسان به او خواهیم داد .

ترکی =

و اَمّـآ هر کیم ایمان گئتیره و دوز ایش ( صالح لی عمل ) ئی گئعوره اُندا اُنیچون یاخچی جزا واردی ، و تئز دی نَن اُنیچون ئوز امرئی میزی نَن آسان نان دیئه جئیق ( یونگیل و آسان ایش ایستیه جئیق)!

سوره ی مبارکه ی کهف ؛ آیه ی شریفه 89 :
ثُمَّ أَتْبَعَ سَبَبًا

فارسی=

سپس (بار ديگر) از اسبابي كه در اختيار داشت بهره گرفت .

ترکی =

اُنّـآن سئورا اُ سبب لر دَن تبعیت ائله دی ( اُ اسباب دان استفاده ائله دی ) ؛

سوره ی مبارکه ی کهف ؛ آیه ی شریفه 90 :
حَتَّى إِذَا بَلَغَ مَطْلِعَ الشَّمْسِ وَجَدَهَا تَطْلُعُ عَلَى قَوْمٍ لَمْ نَجْعَلْ لَهُمْ مِنْ دُونِهَا سِتْرًا

فارسی=

تا به خاستگاه خورشيد رسيد (در آنجا) مشاهده كرد كه خورشيد بر جمعيتي طلوع مي‏كند كه جز آفتاب براي آنها پوششي قرار نداده بوديم .

ترکی =

( ذو القرنین اُ اسباب ئی نان گئدی ) حتّی اُوَخ دَه جاق کی گئونین چیخان یئرینه یئتیش دی ، اُردا بیر قوم ئی تاپ دی کی ( گون اُلارا ) طلوع ائلیر کی اُلاریچون اُنّـآن سوؤآیی آییری لباس قورما مئیش دیق !

توضیح=

یعنی اُلارین هئچ لباس لاری یئوخیدی و بیر بدوی و ابتدایی بشرئین دولانیشق لاری وارلاری دی! مطلع الشمس : بوردا منظور بودی کی مشرق طرف ئی نا اُ اسباب ئی نان سیر ائله دی و گئد دی!

سوره ی مبارکه ی کهف ؛ آیه ی شریفه 91 :
كَذَلِكَ وَقَدْ أَحَطْنَا بِمَا لَدَيْهِ خُبْرًا

فارسی=

(آري) اين چنين بود (كار ذو القرنين) و ما به خوبي از امكاناتي كه نزد او بود آگاه بوديم .

ترکی =

بوجورسینا ائی دی؛ و قطعی دَن بیز اُنـآن کی اُنین یانین دئی دی اطلاع وارئی میزی دی !

سوره ی مبارکه ی کهف ؛ آیه ی شریفه 92 :
ثُمَّ أَتْبَعَ سَبَبًا

فارسی=

(باز) از اسباب مهمي (كه در اختيار داشت) استفاده كرد .

ترکی =

اُنّـآن سئورا ( گئنه ) اُ اسباب دان تبعیت ائله دی ( و ایشلد دی )

سوره ی مبارکه ی کهف ؛ آیه ی شریفه 93 :
حَتَّى إِذَا بَلَغَ بَيْنَ السَّدَّيْنِ وَجَدَ مِنْ دُونِهِمَا قَوْمًا لَا يَكَادُونَ يَفْقَهُونَ قَوْلًا

فارسی=

(و همچنان به راه خود ادامه داد) تا به ميان دو كوه رسيد، و در آنجا گروهي غير از آن دو را يافت كه هيچ سخني را نمي‏فهميدند !

ترکی =

حتّی اُوَخ دئه جاق کی اُ ایکی ( داغ ئین ) سدّئی نین آراسینا یئتیش دی ( اُردا )، اُلاردان سوؤآیی بیر ( آییری ) قومی تاپ دی کی هئچ سُئزی فهم ائله میردی لر!

سوره ی مبارکه ی کهف ؛ آیه ی شریفه 94 :
قَالُوا يَا ذَا الْقَرْنَيْنِ إِنَّ يَأْجُوجَ وَمَأْجُوجَ مُفْسِدُونَ فِي الْأَرْضِ فَهَلْ نَجْعَلُ لَكَ خَرْجًا عَلَى أَنْ تَجْعَلَ بَيْنَنَا وَبَيْنَهُمْ سَدًّا

فارسی=

] آنان با رمز، اشاره و با هر وسیله ای که ممکن بود] گفتند: ای ذوالقرنین! یأجوج و مأجوج [با کشتن و غارت و تخریب] در این سرزمین فساد می کنند؛ آیا می پذیری که ما مزدی برایت قرار دهیم تا میان ما و آنان سدّی بسازی؟

ترکی =

اُلار ( بیر جورئه ) دِدی لر : آی ذو القرنین ، دوزدندی کی یأجوج و مأجوج ( قومی ) بو یئردَه فساد ائلیل لر ، اُندا بئعیه اُلار بیز سئنه خرج قوراق کی بیزیم و اُلارین آراسیندا بیر سدّ قورا سان؟!

سوره ی مبارکه ی کهف ؛ آیه ی شریفه 95 :
قَالَ مَا مَكَّنِّي فِيهِ رَبِّي خَيْرٌ فَأَعِينُونِي بِقُوَّةٍ أَجْعَلْ بَيْنَكُمْ وَبَيْنَهُمْ رَدْمًا

فارسی=

گفت: آنچه پروردگارم مرا در آن تمکّن و قدرت داده [از مزد شما] بهتر است؛ پس شما مرا با نیرویی یاری دهید [تا] میان شما و آنان سدّی سخت و استوار قرار دهم .

ترکی =

( ذوالقرنین ) دِدی : اُ تمکّن ئی کی منیم رَبّ ئیم منئه اُندا وئریب دی ( سوزون مُزد ئوزدان خیر لی و ) یاخچی دی ، اُندا منی قدرت ئی نَن کمک ائلیون کی سوزون و اُلارین آراسیندا بیر محکم سدّ چئکئیم.

سوره ی مبارکه ی کهف ؛ آیه ی شریفه 96 :
آتُونِي زُبَرَ الْحَدِيدِ حَتَّى إِذَا سَاوَى بَيْنَ الصَّدَفَيْنِ قَالَ انْفُخُوا حَتَّى إِذَا جَعَلَهُ نَارًا قَالَ آتُونِي أُفْرِغْ عَلَيْهِ قِطْرًا

فارسی=

قطعات بزرگ آهن براي من بياوريد (و آنها را به روي هم بچينید) تا كاملاً ميان دو كوه را پوشانيد، سپس گفت (آتش در اطراف آن بيافروزيد و) در آتش بدميد، (آنها دميدند) تا قطعات آهن را سرخ و گداخته كرد، گفت (اكنون) مس ذوب شده براي من بياوريد تا به روي آن بريزم .

ترکی =

( ذوالقرنین دِدی : ) منئه آهن نین ( بئوئیک ) تکّه لرین گئتیرون ، حتّی اُوَخ دَه جاق کی اُ ایکی داغ ئین آراسین دولدیردی ؛ ( اُنّـآن سئورا ) دِدی : عئوت قئلیئون حتّی اُوَخ دَه جاق کی اُنی عتوت ائله دی ( و قیزاردی ) دِدی : منئه عئریمش مس گئتیرون اُنین اوستینه چئکه ام ،

سوره ی مبارکه ی کهف ؛ آیه ی شریفه 97 :
فَمَا اسْطَاعُوا أَنْ يَظْهَرُوهُ وَمَا اسْتَطَاعُوا لَهُ نَقْبًا

فارسی=

] در نتيجه اقوام وحشى] نتوانستند از آن [مانع] بالا روند و نتوانستند آن را سوراخ كنند.

ترکی =

اُندا ( اُ وحشی قوم لار – یأجوج و مأجوج ) ائلیه بیلمئه دی لر اُنّـآن یوخاری چیخالار و ائلیه بیلمئه دی لر اُندا نقب ( و بیر یول ) آچالار !

سوره ی مبارکه ی کهف ؛ آیه ی شریفه 98 :
قَالَ هَذَا رَحْمَةٌ مِنْ رَبِّي فَإِذَا جَاءَ وَعْدُ رَبِّي جَعَلَهُ دَكَّاءَ وَكَانَ وَعْدُ رَبِّي حَقًّا

فارسی=

گفت اين از رحمت پروردگار من است اما هنگامي كه وعده پروردگارم فرا رسد آنرا در هم مي‏كوبد و وعده پروردگارم حق است .

ترکی =

( ذوالقرنین ) دِدی : بو ( سدّ ) منیم رَب ئی مین رحمت ئین نَن دی ( کی دوزئل دی ) ؛ اُندا اُوَخ کی رَبِّی مین وعده سئی گئله،  اُنی سئین دیرار ( و بئین نَن آپارار ) و منیم رَب ئی مین وعده سئی حق ئی دی ( و اولونا جاق ) !